Φόβος... Απραξία... Ανυπαρξία Πίστης...Εμμένεια

Η αποτυχία σπάνια σε σταματάει. Αυτό που σε σταματά είναι ο φόβος της αποτυχίας - Jack Lemmon

Πήρες τα δώρα που σου χάρισε ο θεός και το μόνο που έκανες ήταν ν' ανοίξεις ένα λάκκο και να τα θάψεις - Αλκυόνη Παπαδάκη

Ο Δανός φιλόσοφος και θεολόγος, Σαίρεν Kίρκεγκωρ έγραψε ότι ο φόβος περιέχει ένα απεριόριστο «μπορώ», που αποτελεί την κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ανάπτυξης. Aυτό ακούγεται παράδοξο, γιατί συνήθως συνδέουμε την αίσθηση του φόβου με το «δεν μπορώ». Αν το σκεφτούμε όμως λίγο πιο πολύ, διαπιστώνουμε ότι τα πράγματα που πραγματικά δεν μπορούμε, δεν τα φοβόμαστε ποτέ, δεν μας απασχολούν. Φοβόμαστε πράγματα που ξέρουμε ότι θα μπορούσαμε ή θα θέλαμε να μπορούμε. Φοβόμαστε ίσως ακριβώς αυτό: Ότι μπορούμε, γιατί αυτό οδηγεί παρακάτω, στο να κάνουμε. Oι αλλαγές φοβίζουν.

Επίσης, ο Κίρκεργκωρ θεωρούσε πως η γνώση είναι ανεπαρκής από μόνη της. Η υπερβολική γνώση οδηγεί στην απόγνωση. Μέσα από αυτήν την παραδοχή αναδεικνύει την αξία της πίστης. Αναγνωρίζει την τραγική φύση του ανθρώπου. Με την βοήθεια της πίστης ο άνθρωπος επιτυγχάνει την υπέρβαση του τραγικού και ενώνεται με το Θείο που αποτελεί την απόλυτη αντικειμενική αλήθεια. Το αντίθετο της υπέρβασης είναι η Εμμένεια (Εμμένεια και υπέρβαση στη φιλοσοφία του Kierkegaard) και με αυτήν ο άνθρωπος μένει καθηλωμένος μέσα στον εαυτό του. Ο άνθρωπος αναζητά να ταυτιστεί με το απόλυτο. Εκμηδενίζει την ελευθερία του για να το προσεγγίσει. Από μάζα γίνεται άτομο και από εκεί πρόσωπο. Σαν πρόσωπο έχει θέληση και πάθος να αφομοιώσει την αντικειμενική αλήθεια. Η αντικειμενική αλήθεια πρέπει να γίνει βίωμα και αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την επικοινωνία του ανθρώπου με τους άλλους, αλλά και με το Θείο.

Ο Φραντς Kάφκα έγραφε σε ένα φίλο του με αφορμή μια πρόσκληση που του είχε γίνει να επισκεφτεί γνωστούς σε μια άλλη πόλη: «Για να είμαι ειλικρινής, φοβάμαι πάρα πολύ το ταξίδι. Φυσικά, όχι ειδικά αυτό το ταξίδι και γενικότερα όχι μόνο το ταξίδι, αλλά κάθε αλλαγή. Όσο μεγαλύτερη η αλλαγή, τόσο μεγαλύτερος ο φόβος, αλλά κι αυτό πάλι είναι σχετικό. Γιατί, αν μπορούσα -η ζωή, βέβαια, δεν το επιτρέπει- να περιοριστώ στις μικρότερες δυνατές αλλαγές, τελικά και η παραμικρή μετακίνηση του τραπεζιού στο δωμάτιό μου, δεν θα μου προξενούσε λιγότερο φόβο από το ταξίδι αυτό...».

Oι αλλαγές στη ζωή μάς φοβίζουν, γιατί μας δοκιμάζουν και μας φέρνουν αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, με δυσάρεστο πολλές φορές τρόπο. Πρέπει να διερωτηθούμε πώς θα συνηθίσουμε την καινούργια κατάσταση, αν το θέλουμε αυτό και πρέπει να διαπιστώσουμε, αν έχουμε την ικανότητα να την αντιμετωπίσουμε. Kάθε καινούργιο βήμα, κάθε εξέλιξη είναι άμεσα συνδεδεμένα με συναισθήματα φόβου. Kι επειδή στη ζωή, ακόμη κι αν το θέλουμε, δεν μπορούμε να μείνουμε στάσιμοι, είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε βήματα και να ερχόμαστε αντιμέτωποι με το φόβο μας. Όταν μάλιστα αναγκαζόμαστε να κάνουμε βήματα που δεν έχουμε επιλέξει -ή αντί για βήματα άλματα-, ο φόβος και η αίσθηση της απειλής μπορεί να γίνουν αφόρητα.

Ένα λάθος δεν αποτελεί την συντέλεια του κόσμου.
Επέτρεψε στον εαυτό σου να το κάνει!